กาพย์เห่เรือ "เจ้าฟ้ากุ้ง" จากเห่เรือเล่น มาเป็น เห่เรือหลวง

กาพย์แห่เรือ "เจ้าฟ้ากุ้ง" 

จากเห่เรือเล่น มาเป็น เห่เรือหลวง

สรุปเนื้อหาเพื่อเตรียมสอบ ดังนี้

1. กวีผู้ทรงพระนิพนธ์กาพย์เห่เรือฉบับที่นำมาให้นักเรียนศึกษานี้คือใคร 

     เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ หรือ เจ้าฟ้ากุ้ง    

 2. วรรณคดีเรื่อง กาพย์เห่เรือ เป็นวรรณคดีในสมัยใด

     สมัยอยุธยาตอนปลาย  ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ    

 3. พระอิสริยยศสูงสุดของกวีผู้ทรงพระนิพนธ์กาพย์เห่เรือฉบับนี้ คือพระอิสริยยศใด

     เจ้าฟ้ากรมขุนเสนาพิทักษ์ พระมหาอุปราชเสวยบวรราชสมบัติ ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ  

 4. กวีผู้ทรงพระนิพนธ์เรื่องกาพย์เห่เรือนี้ ทรงบูรณะซ่อมสร้างวิหารของวัดใด

     วัดมงคลบพิตร ซึ่งถูกฟ้าผ่าตรงยอดมณฑป  

 5. วรรณคดีเรื่องกาพย์เห่เรือนี้ กวีทรงพระนิพนธ์ขึ้นเพื่อจุดประสงค์ใด และแต่งขึ้นเพื่อใช้ในการเดินทางไปที่ใด

     เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรทรงพระนิพนธ์กาพย์เห่เรือนี้ขึ้น เพื่อใช้เห่เรือเล่นในคราวที่พระองค์ตามเสด็จพระราชบิดา(สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ) ทางชลมารคไปนมัสการพระพุทธบาท ที่จังหวัดสระบุรี 

6. วรรณคดีเรื่องกาพย์เห่เรือนี้ ได้เป็นต้นแบบให้กวีรุ่นหลังแต่งกาพย์เห่อีกหลายสำนวน ได้แก่กาพย์เห่เรื่องอะไรบ้าง

     กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2  บทเห่พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 5 และกาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ ในรัชกาลที่ 6 

7. เนื้อหาของกาพย์เห่เรือฉบับนี้มีกี่ตอน แต่ละตอนประกอบด้วยเนื้อหาอะไรบ้าง

     กาพย์เห่เรือพระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร มี 2 ตอน ดังนี้

    -  ตอนที่ 1 กล่าวชมกระบวนเรือ ชมปลา ชมไม้ ชมนก และบทครวญถึงนางอันเป็นที่รัก 

    -  ตอนที่ 2 ประกอบด้วย บทเห่กากี และบทเห่สังวาส (เนื้อหาที่ตัดมาให้เรียนในแบบเรียนมีเฉพาะตอนแรก)  

8. กาพย์เห่เรือ เป็นวรรณคดีร้อยกรองประเภทใด  และแต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทใดบ้าง

     กาพย์เห่เรือ เป็นวรรณคดีประเภทกาพย์เห่แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภท โคลงสี่สุภาพ กับ กาพย์ยานี 11 เนื้อหาแต่ละตอนจะขึ้นต้นด้วยโคลงสี่สุภาพ 1 บท ตามด้วยกาพย์ยานี 11 ไม่จำกัดจำนวน  โดยกาพย์ยานีบทแรกจะมีเนื้อความตรงกับเนื้อความในโคลงสี่สุภาพ 

9. ลำนำการเห่เรือ มี 3 อย่าง คือ

                1. สวะเห่ ใช้เห่เมื่อเรือเข้าเทียบท่าเมื่อถึงจุดหมายปลายทาง

                2. ช้าสวะเห่ เป็นเห่ช้า ใช้พลพายในท่านกบิน

                3. มูลเห่ เป็นเห่เร็ว ใช้เห่ต่อจากช้าสวะเห่ ใช้พายเมื่อเรือทวนกระแสน้ำ การเห่โคลงนำกาพย์เรียกว่า “เกริ่นโคลง”

***มาฟังบทวิเคราะห์เรื่อง กาพย์เห่เรือ ได้เลยครับ***