กาพย์แห่เรือ "เจ้าฟ้ากุ้ง"
จากเห่เรือเล่น มาเป็น เห่เรือหลวง
สรุปเนื้อหาเพื่อเตรียมสอบ ดังนี้
1.
กวีผู้ทรงพระนิพนธ์กาพย์เห่เรือฉบับที่นำมาให้นักเรียนศึกษานี้คือใคร
เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรไชยเชษฐ์สุริยวงศ์
หรือ เจ้าฟ้ากุ้ง
2.
วรรณคดีเรื่อง กาพย์เห่เรือ เป็นวรรณคดีในสมัยใด
สมัยอยุธยาตอนปลาย ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
3.
พระอิสริยยศสูงสุดของกวีผู้ทรงพระนิพนธ์กาพย์เห่เรือฉบับนี้ คือพระอิสริยยศใด
เจ้าฟ้ากรมขุนเสนาพิทักษ์
พระมหาอุปราชเสวยบวรราชสมบัติ ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
4.
กวีผู้ทรงพระนิพนธ์เรื่องกาพย์เห่เรือนี้ ทรงบูรณะซ่อมสร้างวิหารของวัดใด
วัดมงคลบพิตร
ซึ่งถูกฟ้าผ่าตรงยอดมณฑป
5.
วรรณคดีเรื่องกาพย์เห่เรือนี้ กวีทรงพระนิพนธ์ขึ้นเพื่อจุดประสงค์ใด
และแต่งขึ้นเพื่อใช้ในการเดินทางไปที่ใด
เจ้าฟ้าธรรมธิเบศรทรงพระนิพนธ์กาพย์เห่เรือนี้ขึ้น
เพื่อใช้เห่เรือเล่นในคราวที่พระองค์ตามเสด็จพระราชบิดา(สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ)
ทางชลมารคไปนมัสการพระพุทธบาท ที่จังหวัดสระบุรี
6.
วรรณคดีเรื่องกาพย์เห่เรือนี้
ได้เป็นต้นแบบให้กวีรุ่นหลังแต่งกาพย์เห่อีกหลายสำนวน
ได้แก่กาพย์เห่เรื่องอะไรบ้าง
กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานพระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่
2 บทเห่พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 5
และกาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ ในรัชกาลที่ 6
7.
เนื้อหาของกาพย์เห่เรือฉบับนี้มีกี่ตอน แต่ละตอนประกอบด้วยเนื้อหาอะไรบ้าง
กาพย์เห่เรือพระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร มี
2 ตอน ดังนี้
- ตอนที่
1 กล่าวชมกระบวนเรือ ชมปลา ชมไม้ ชมนก และบทครวญถึงนางอันเป็นที่รัก
- ตอนที่
2 ประกอบด้วย บทเห่กากี และบทเห่สังวาส
(เนื้อหาที่ตัดมาให้เรียนในแบบเรียนมีเฉพาะตอนแรก)
8.
กาพย์เห่เรือ เป็นวรรณคดีร้อยกรองประเภทใด
และแต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทใดบ้าง
กาพย์เห่เรือ
เป็นวรรณคดีประเภทกาพย์เห่แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภท โคลงสี่สุภาพ กับ กาพย์ยานี 11
เนื้อหาแต่ละตอนจะขึ้นต้นด้วยโคลงสี่สุภาพ 1 บท ตามด้วยกาพย์ยานี 11
ไม่จำกัดจำนวน
โดยกาพย์ยานีบทแรกจะมีเนื้อความตรงกับเนื้อความในโคลงสี่สุภาพ
9. ลำนำการเห่เรือ มี 3 อย่าง
คือ
1. สวะเห่
ใช้เห่เมื่อเรือเข้าเทียบท่าเมื่อถึงจุดหมายปลายทาง
2. ช้าสวะเห่ เป็นเห่ช้า
ใช้พลพายในท่านกบิน
3. มูลเห่ เป็นเห่เร็ว
ใช้เห่ต่อจากช้าสวะเห่ ใช้พายเมื่อเรือทวนกระแสน้ำ การเห่โคลงนำกาพย์เรียกว่า
“เกริ่นโคลง”
***มาฟังบทวิเคราะห์เรื่อง กาพย์เห่เรือ ได้เลยครับ***
